فردین خلعتبری علاوه بر آهنگسازی این کار عضو شورای فنی ارکستر ملی هم هست و در عرصه ساخت موسیقی فیلم و سریال سابقه طولانی دارد.
- سرانجام وعده اجرای موسیقی سریال شب دهم تحقق پیدا کرد.
ارکستر ملی به‌دنبال رابطه اجتماعی با مردم، در عین حفظ کیفیت موسیقی است. به همین دلیل این کنسرت را طراحی کردیم که همزمان با نشان دادن تصاویر سریال شب دهم، موسیقی این سریال هم نواخته شود. در این اجرا پنج قطعه با کلام که علیرضا قربانی آن را می‌خواند که دوتا قطعه مربوط به‌خود سریال است و سه قطعه دیگر جدید است که افشین یداللهی اشعار آن را سروده است، که با حال و هوای سریال هماهنگ است. به‌عبارت دیگر این کنسرت گزینشی از سکانس‌های سریال تلویزیونی شب دهم است که با موسیقی روایت می‌شود. البته تنظیم تصاویر با اجرای موسیقی ارکستر یک تجربه حساس و دقیق است.
- نگران نیستید که به‌دلیل عدم‌هماهنگی و کمبود امکانات صحنه‌ای این همزمانی صورت نگیرد و خاطره خوش موسیقی شب دهم خراب شود؟
ما این مشکل را داشتیم اما این روزها که تمرین تصویر و موسیقی شروع شده، ما در اجرا به هماهنگی بالایی رسیدیم که این نگرانی‌ها برطرف‌شده؛ منتها هر تجربه تازه‌ای مشکلات خودش را دارد و ماهم به سمت این مشکلات رفتیم که تجربه جدیدی کرده باشیم. زمانی که مخاطب تنها موسیقی می‌شنود، او تصاویر خاص خودش را در ذهن می‌سازد اما زمانی که موسیقی به تصویر اضافه می‌شود، مخاطب از تصویرهای شخصی‌اش دور می‌شود و او به واقعیت دیگری می‌رسد. فراموش نکنید این موسیقی‌ها برای این تصاویر نوشته شده است. البته حق با شماست به هرحال اجرای تجربه ناقص، خطرناک است اما باید این تجربه را می‌کردیم. سریال شب دهم ساخته حسن فتحی حس و حال بسیار قوی داشت که این موسیقی برایش ساخته شد. به‌شخصه متعهدم که این تجربه دچار بحران نشود.
- نخستین تجربه به نوعی ریسک است و از سوی دیگر عدم‌هماهنگی در سالن همیشه وجود داشته است.
فکر می‌کنم ما به هماهنگی خوبی رسیده‌ایم. نخستین بار که نوازندگان ارکستر با تصویر می‌زدند حواسشان پرت می‌شد و چشمانشان سمت تصویر می‌رفت. امیدوارم روزی برسد که ما ارکستر فیلم و نوازندگان حرفه‌ای برای نواختن همزمان تصویر و موسیقی داشته باشیم. هدف ما از این کار آشتی درک ساخت موسیقی از سوی مخاطب بود. همیشه از من سؤال می‌شود که چطور موسیقی می‌نویسید؟ دیدن تصویر، فضای دراماتیک و شنیدن دیالوگ احساس را برمی‌انگیزد و تبدیل می‌شود به موسیقی. ما در این کنسرت این چیزها را به نمایش می‌گذاریم.
- زمانی که شب دهم پخش شد، هم سریال موفق بود و هم تصنیف آن‌که چندین بار توسط ارکستر ملی و ارکستر مجلسی ایرانیان نواخته شد. آیا این تصنیف با تغییرات اجرا می‌شود؟
این‌بار علاوه بر اجرای تصنیف شب دهم، موسیقی سریال شب دهم هم اجرا می‌شود که تا به حال اجرا نشده است. تغییراتی که داده شده برای هماهنگ شدن با این ارکستر است که ممکن است کمی متفاوت با اجرای تلویزیونی‌اش باشد. در حقیقت موسیقی شب دهم را با امکانات ارکستر ملی هماهنگ کرده‌ایم و در مجموع اگر موفقیت شب دهم نبود ما این‌کار را انجام نمی‌دادیم.
- اتفاقا سؤال من هم همین بود. چرا موسیقی سریال شب دهم و مثلا موسیقی «مدار صفر‌درجه» که همکاری مشترک شما و حسن فتحی است برای این کار انتخاب نشده است. خصوصا اینکه شما هربار وعده می‌دادید که در ایام‌ماه محرم موسیقی شب دهم را اجرا خواهید کرد؟
قصد دارم که شب دهم را محرم با تکیه بر تعزیه و طراحی صحنه متفاوت انجام بدهم اما موسیقی چون در برنامه‌های ارکستر ملی بود، باید اجرا می‌شد اما امیدوارم که در زمان مناسب هم با یک شکل وسیع‌تر، دقیق‌تر و نمایشی‌تری آن را انجام بدهیم. اما ما برای اجرای موسیقی شب دهم بهانه‌های بیشتری داشتیم. به‌شخصه خیلی دوست دارم که موسیقی مدار صفر درجه را هم اجرا کنم اما برای ارکستر ملی از پیش برنامه‌ریزی شده و برنامه‌های متعددی هم دارد و تنها نمی‌تواند موسیقی فیلم اجرا کند. اما به‌عنوان عضو شورای فنی ارکستر ملی خیلی دوست دارم که آثار دیگر آهنگسازان در عرصه فیلم و سریال اجرا شود. ما در ارکستر ملی هدف‌های متفاوتی داریم که یکی از هدف‌های ما در ارکستر ملی اجرای موسیقی فیلم است. خصوصا که ما آهنگسازان بنام و موفقی داریم که تجربیات کاملشان را در ساخت موسیقی سریال و فیلم داشته‌اند. مثل فرهاد فخرالدینی، کامبیز روشن‌روان، احمد پژمان و حسین علیزاده. اگر این کارها اجرا بشود رابطه خوبی بین مردم و موسیقی ایجاد می‌شود که دیگر موسیقی کلام محور نیست بلکه عناصری مثل تصویر به کمک می‌آید و ما می‌توانیم به موسیقی بیشتر بپردازیم.
- آقای خلعتبری گرایش مردم به سینما و سریال بیشتر از موسیقی است. زمانی که اجرای موسیقی فیلم پیش می‌آید استقبال هم بیشتر می‌شود.
- بگذارید سؤالم را به شکل دیگر بپرسم.زمانی ارکستر سمفونیک تهران موسیقی فیلم اجرا می‌کند، معمولا اجرایش تمدید می‌شود اما زمانی که قطعات کلاسیک می‌زند، اگر سالن خالی نماند اجرا تمدید هم نمی‌شود. این نشان می‌دهد که مردم به شنیدن موسیقی‌های فیلم گرایش بیشتری دارند.
ما باید شرایطی را به‌وجود بیاوریم که مردم به شنیدن موسیقی عادت کنند. باید چیزی عرصه بشود تا آنها مشتاق بشوند. ما در عرصه موسیقی ملی دچار یک بحران کلی هستیم. اگر اجراهای موسیقی ارکستر ملی از رادیو و تلویزیون پخش می‌شد، بالطبع مردم با آن آشنا می‌شدند و مطمئنا در برنامه فرهنگی خانواده‌ها قرار می‌گرفت. ما این کارها را انجام می‌دهیم که مردم به دیدن کنسرت تشویق بشوند.
- روال ارکستر ملی بهره بردن از رهبر ثابت بود و خواننده‌ها متفاوت بودند. اما این‌بار ما شاهد حضور آرش گوران به جای بردیا کیارس هستیم. این امر به چه دلیل صورت گرفته است؟
ما در برنامه‌های ارکستر ملی استفاده از رهبر مهمان داریم. تأکید شورای فنی ارکستر با توجه به جوان بودن نوازندگان ارکستر این بود که از این‌بار از رهبر جوان استفاده کنیم که چند نفر از هنرمندان به ما آرش گوران را پیشنهاد کردند و ما هم از ایشان خواستیم که رهبری این برنامه را برعهده بگیرد.
- با اینکه شورای فنی تأکید بر نوازندگان جوان و رهبر جوان دارد اما معمولا از خوانندگان جوان استفاده نمی‌کند و بیشتر از خوانندگان مطرح استفاده می‌کند.
قرار هست از جوان‌ترها استفاده کنیم اما قرار نیست که هنرمندان جوان اینجا امتحان پس بدهند. بردیا کیارس و آرش گوران هم اینجا امتحان رهبری پس نمی‌دهند و قبلا سابقه رهبری داشته‌اند. محمد معتمدی و پوریا اخواص خوانندگان جوانی هستند اما تجربه کار با محمدرضا لطفی و حسین علیزاده را داشتند. ما می‌گوییم در ارکستر ملی جوانگرایی می‌کنیم اما این به این معنی نیست که از استادان باتجربه و با سن استفاده نمی‌کنیم، از حضور استادان استقبال نمی‌کنیم.
